Tuesday 14 July 2015

वन्स अपॉन अ टाईम (२०).....

निसर्गत्त लाभलेली साडेसहा फुटाची उंची, पोकर खेळताना लागतो तसा शांत, धीरगंभीर चेहरा, भुवया उंचावून बघायची सवय असलेला मितभाषी आग्यावेताळ म्हणजे कोर्टनी वाल्श. त्यांचे थ्री डब्ल्यूज होते तसे दोन 'सी' होते कर्टली अम्ब्रोज आणि कोर्टनी वाल्श. विंडीजचा सुवर्णकाळ संपताना आलेले हे दोन शेवटचे दिग्गज. त्यांना अजून एक जोडगोळीची सोबत असती तर विंडीजचा सुवर्णकाळ निश्चितच लांबला असता. त्या अर्थाने ते आणि लारा दुर्दैवी. हूपर, चंदरपाल, सरवान, कफी, बिशप, कमिन्स बंधू एकावेळी सगळे चमकले असं क्वचित झालं. 

आधी लेगस्पिन टाकणारा वाल्श नंतर स्पीडकडे वळला ते बरंच झालं. त्यामुळे त्याचा लेगकटर खतरा होता. होल्डिंगसारखा डोक्याने गोलंदाजी करणारा माणूस. शांत चेह-यामुळे तो अजूनच फसवा वाटायचा. अम्ब्रोज दिसायलाच मुळात उग्रं होता त्यामुळे त्याची भीती वाटायचीच पण वाल्श एकदम मध्यमवर्गीय माणूस दिसायचा. शिव्यागाळी, टोमणे, स्लेजिंगची गरज नव्हतीच दोघांनाही. उनका पेसही सबकुछ बोलता था. कपिलदेव पेक्षा सतरा टेस्ट कमी खेळून त्यानी त्याचा रेकोर्ड मोडला होता. फलंदाज म्हणून मात्रं तो विनोदी प्रकार होता. त्यातली दोन रेकॉर्ड त्याच्या नावावर आहेत. त्रेचाळीस वेळा शून्यावर आउट आणि एकसष्ठ वेळा नाबाद. टेस्ट मधे ९३६ आणि वनडे मधल्या ३२१ धावा मिसहिट, बल्ले का बाहरी किनारा लेते हुए अशाच असणार. 

विंडीजचे प्लेअर दिसायला गोरेगोमटे नसतील, फलंदाजाला चेंडू लागला, रक्तं आलं की नाचतील, खुनशी आनंद मानतील पण ते दिलदार मात्रं होते. गावस्करच्या पहिल्या सिरीजनंतर त्याच्यावर गाणं तयार करायचा मोठेपणा त्यांच्याकडे आहे. ते रडीचा डाव खेळत नाहीत, रेकॉर्ड करता खेळत नाहीत, मजा घेतात. मला वाल्श स्मरणात आहे तो त्याच्या खिलाडूपणासाठी. सत्याऐंशीच्या वर्ल्डकपला वाल्शनी वेस्ट इंडीजला बाहेर काढलं. चेंडू टाकायच्या आधी क्रीज सोडून पुढे येणा-या सलीम जफरला त्यानी थांबून वार्निंग दिली पण आउट केलं नाही. त्यानी तसं केलं असतं तर ते सेमीत गेले असते. पण त्यानी तसं केलं नाही. 

माणूस जन्मत: कितीही दणकट असला तरी त्याला तो फिटनेस जपावा लागतो. टेस्ट मधे ५०००+ ओव्हर टाकणारे चौघे आहेत फक्तं. मुरली (चेंडू ४४०३९, विकेट्स ८००), शेन वार्न (चेंडू ४०७०४, विकेट्स ७०८), अनिल कुंबळे (चेंडू ४०८५०, विकेट्स ६१९) आणि वाल्श (चेंडू ३००१९, विकेट्स ५१९) (ग्लेन म्याग्रथ सव्वाशे ओव्हर कमी  - चेंडू २९२४८, विकेट्स ५६३). तीन स्पिनर आहेत त्यातले. तरी यात वनडे चेंडू आणि विकेट्स यात नाहीत. इतकी वर्ष सलग फीट राहणं खायचं काम नाही.

काळानुसार सगळंच बदलत असतं. खेळ कसा त्यातून सुटेल. पण खेळ 'खेळ' या भावनेतून खेळणं कमी झालंय, जो तो जिंकण्यासाठी खेळतोय. ट्वेंटीट्वेंटी, वनडेच्या समालोचनात सांगतात ना It doesn't matter how they come, how many is important तेच आता जिंकण्याच्या बाबतीत झालंय. आफळेबुवा त्यांच्या कीर्तनात किस्सा सांगायचे. एका माणसानी दुस-या माणसाशी पैज लावली ५० लोटे दुध पिण्याची. पहिला माणूस गायब झाला म्हणून दुसरा बघायला गेला की हा अचानक काय गायब झाला, काही अघोरी उपाय करतोय की काय जिंकण्यासाठी? तर पहिला पठ्ठा दुध पीत होता, म्हणाला, 'बघतोय, किती पिता येतंय ते'. हरण्याचं दु:ख नाही, स्वत:ची लायकी चेक करायची ती लोकं. 

हे दोन 'सी' तसेच जिगरबाज होते. इंग्लंडमधे इंग्लंड विरुद्ध सामना चालू होता. विंडीज हरणार हे कन्फर्म होतं. बहुतेक रिची रिचर्डसन कप्तान होता. चौथ्या दिवशीच डावानी हरायची नामुष्की समोर होती. अतीव करुणेतून उत्तम विनोद, उपहास निर्माण होत असावा. रिचर्डसननी अम्ब्रोसला विचारलं, कितीचा लिड मिळाला तर आपण इंग्लंडला हरवू शकू? ब्याट्समन बीट झाल्यावर क्वचित त्याच्याकडे बघून तो "वाचलास लेका" अशा अर्थाचं स्मित करायचा. अम्ब्रोसनी एकंच शब्दं सांगितला "शंभर". संपताना १०५ चा लिड देऊन विंडीज संघ बाद झाला. सकाळी लंचच्या आत इंग्लंड जिंकणार हे शेंबड पोर सांगू शकलं असतं. जे घडलं ते अविश्वसनियं होतं. इंग्लंड सर्वबाद ९५. अम्ब्रोस पाच वाल्श पाच. अंगावर बोलिंग न करता. भन्नाट वेग आणि इंग्लंडचा स्विंग यांनी वापरला. याला म्हणतात जिगर, स्वत:च्या कर्तुत्वावरचा आत्मविश्वास. 

शोले मधे धर्मेंद्र गुंडांच्या संख्ये बाबत म्हणतो 'मै कुछ ज्यादा तो नही बोल गया', अमिताभ म्हणतो 'अभी बोल ही दिया ही तो ठीक है, देख लेंगे'. विंडीजचे जय वीरूच ते.  

--जयंत विद्वांस 

No comments:

Post a Comment