Saturday 15 November 2014

एलिझाबेथ एकादशी.....

एलिझाबेथ एकादशी..... 
काही गोष्टींची मजा ऐकण्यात असते, काहींची वाचण्यात असते तर काही दृश्यं माध्यमात चांगल्या दिसतात. मोकाशींची एलिझाबेथ शेवटच्या प्रकारात मोडते. नावातला वेगळेपणा आणि निर्माण झालेली उत्सुकता पहिल्या पाच मिनिटातच संपते अर्थात याचा परिणाम सिनेमा बघताना अजिबात होत नाही. सव्वा दीड तासात मोकाशी आपल्याला हरवून, हलवून, हसवून सोडतात.

लहान मुलांची निरागसता दाखवणं मोठं अवघड काम आहे. नुसते चटपटीत संवाद असून काम भागत नाही तर बोलके निरागस चेहरेही गरजेचे असतात. मोकाशींची ग्यांग सरस आहे. धूल का फूल, नया दौरची डेझी इराणी, मासूमचा जुगल हंसराज आठवतात. इथे श्रीरंग महाजन, सायली भांडारकवठेकर (हिच्या गोडव्याकरता बघाच एकदा) धमाल करतात. चित्रपटात अमूक एक असेल असं ठरवून गेलात तर निराशा होईल. ग्लामरस हिरोईन नाही, व्हिलन नाही, गाड्या बंगले नाहीत, मारामा-या नाहीत, गाणी नाहीत, लोकेशन्स नाहीत. मग आहे तरी काय?

पंढरपुरच्या गल्ल्या आहेत, टेरेसवर रहाणारं, कर्जाच्या दलदलीत बुडालेलं कुटुंब आहे, परिस्थितीमुळे चेह-यावरचं हसणं पुसलं न गेलेली  मुलं, याच्या मागे संसारगाडा ओढताना त्यांची कातावलेली आई आणि हताश आजी आहे,  मुलांना मदत करणारी त्यांची मित्रमंडळी आहेत. मुंगीला मुताचा पूर अशी एक म्हण आहे त्याचा खरा अर्थ आज जास्ती कळला. निटिंग मशिनचं पाच हजार रुपयांचं कर्ज फेडायचंय इतकी क्षुल्लक बाब आहे. भांडी विकून आलेले पाचशे, कामाचे येऊ घातलेले पाचशे, स्कालरशिपचे पाचशे आणि घरातले असे मिळून तीनची सोय आहे. एलिझाबेथ विकून दोन असं पाचचं गणित बसतंय.

आईला मदत म्हणून पोरं उद्योग करतात कारण एलिझाबेथ विकायची नाहीये, ती त्याच्या वडिलांनी घरी बनवलीये. सगळी स्वप्नं कुठे खरी  होतात म्हणा. देवाच्या गावात पोरांच्या स्वप्नांचा चुराडा होतो. बघताना जीव गलबलतो.  खूप राग आला, दु:खं झालं की माणूस शांत बसतो.  त्रागा करण्याची त्याची शारीरिक, मानसिक ताकद संपते. आहेत ते तीन हजार पण गेल्यामुळे कोप-यात बसलेली आई, फुरंगटून झोपलेली पोरं ओरखडा काढतात. जगात चांगुलपणा दिसत नसला तरी तो शिल्लक असावा अशी शंका यायला अजूनही वाव आहे असं सांगणारा शेवट मोकाशी करतात. तसं गेलं तर ही छोट्या मुलांची दुनियादारी आहे. हिशोबी मदत करत नाहीत लहान मुलं.

पोरांची ग्यांग, आई, मित्राची गणिका आई सगळी पात्रं सरस, त्यांची निवड सरस. मुलांचे ढगळ कपडे, रंग उडालेलं घर, मानेची हाडं दिसणारी, साध्या साड्यातली तेलकट चेह-याची कातावलेली नंदिता धुरी पटते. खूप दिवसात निर्मळ निरागस हसला नसाल, छातीत डाव्या बाजूला हलल्यासारखं वाटलं नसेल, डोळ्यात काहीही गेलेलं नसताना डोळे पुसावेसे वाटत असतील, कंठमणी गहिवरानी हलला नसेल तर एलिझाबेथ बघाच एकदा.
 
जयंत विद्वांस

No comments:

Post a Comment